Karmienie piersią a próchnica

W POLSCE CO DRUGIE DZIECKO W WIEKU TRZECH LAT MA UBYTKI PRÓCHNICOWE

Brzmi strasznie, prawda? Dlaczego tak się dzieje? Co powoduje, że w europejskich statystykach Polska utrzymuje się w czołówce jeśli chodzi o wysoki odsetek próchnicy u dzieci w tym wieku?

PRZYCZYNY PRÓCHNICY

Najczęstszą przyczyna są błędy dietetyczne. Wg wytycznych dzieci mają mieć rozszerzaną dietę po szóstym miesiącu życia. Do 12 miesiąca na liście produktów zakazanych jest między innymi cukier. Tu tkwi największy błąd opiekunów. Podawanie dzieciom cukru do posiłków (słodzenie surówek, zbyt dużo słodzonych napojów, słodyczy).

Mały człowiek już od momentu wyrżnięcia się pierwszego zęba jest narażony na próchnicę. Jeśli nie dostaje zbyt dużej ilości produktów kariogennych (próchnicotwórczych) to przyczyną powstania próchnicy może być zarażenie się nią od członków rodziny, opiekunów. Tak! Otóż:

PRÓCHNICA TO CHOROBA ZAKAŹNA, KTÓRĄ MOŻNA SIĘ ZARAZIĆ

Dlatego jeśli wiesz, że posiadasz ubytki próchnicowe nie powinnaś / nie powinieneś całować dziecka w usta, używać tych samych sztućców, wkładać do buzi smoczka dziecka. Oczywiście dla swojego zdrowia i członków swojej rodziny powinnaś/ powinieneś wyleczyć ubytki u lekarza – dentysty.

Teraz chciałabym przedstawić Ci kilka faktów przedstawionych przez naukowców i opisanych w najnowszych doniesieniach naukowych mówiących o wpływie karmienia piersią na rozwój próchnicy Twojego dziecka:

• sporo publikacji ukazuje wyraźną korelację: występowanie próchnicy u dzieci rodziców nieposiadających wyższego wykształcenia lub u tych dzieci, które są wychowywane przez jednego rodzica
• już w 2004 roku wyodrębniono 6 grup czynników mających wpływ na rozwój próchnicy u niemowlaków: czynniki dietetyczne (zła dieta bogata w cukry), higieniczne (brak zabiegów higienizacyjnych od pierwszego zęba, oraz po nocnych karmieniach), socjodemograficzne, związane z karmieniem piersią/butelką, związane z florą bakteryjną i inne (między innymi tu zaliczamy jakość snu dziecka, poziom fluoru w wodzie, zła higiena jamy ustnej matki, zażywanie leków z cukrem, ssanie smoczka powyżej 24 miesiąca życia dziecka)
• niemowlęta, które gorzej spały, częściej budziły się w nocy miały częściej próchnicę – czyli więcej pobudek to więcej jedzenia w nocy= zwiększone ryzyko próchnicy
• karmienie butelką i stosowanie smoczków zwiększa ryzyko próchnicy (ślina nie dochodzi do siekaczy, szczególnie górnych i brak właściwości buforowych śliny powoduje rozwój próchnicy butelkowej)
• mleko matki odciągnięte i przetrzymywane w temperaturze 0-4 stopni ma większy potencjał próchnicowy niż mleko mrożone w zamrażalce

ILE KARMIĆ PIERSIĄ?

To co czytasz powyżej może trochę Cię przerazić. Spokojnie. Karmienie piersią jest NAJLEPSZĄ metodą żywienia noworodków i niemowląt. Według Światowej Organizacji Zdrowia karmienie piersią powinno trwać przynajmniej pół roku oraz być kontynuowane. Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca karmienie piersią „przynajmniej pierwszy rok życia lub dłużej zgodnie z życzeniem matki i dziecka”.

CO DAJE DZIECKU I TOBIE KARMIENIE PIERSIĄ

Korzyści dla dziecka:

• działanie immunomodulujące
• działanie przeciwzapalne
• działanie przciwbakteryjne
• prawidłowy rozwój aparatu narządu żucia
• prawidłowy rozwój artykulacji
• redukcja ryzyka chrapania
• redukcja ryzyka bezdechu sennego w późniejszym okresie życia
• udowodniono zmniejszenie ryzyka cukrzycy w przyszłości
• więź dziecka z matką

Korzyści dla matki:

• działanie ochronne przed rakiem piersi
• prawdopodobne działanie ochronne przed rakiem jajnika
• prawdopodobne działanie ochronne przeciwko cukrzycy typu 2
• więź matki z dzieckiem

NIE UDOWODNIONO BEZPOŚREDNIEGO WPŁYWU KARMIENIA NATURALNEGO JAKO GŁÓWNEGO CZYNNIKA PREDYSPONUJĄCEGO DO ROZWOJU PRÓCHNICY

Jednak stwierdzono zależność pomiędzy długotrwałym karmieniem naturalnym i rzadkim stosowaniem preparatów fluoru i rozwojem próchnicy. Według doniesień naukowych samo długotrwałe karmienie piersią nie wystarczy do bezpośredniego rozwoju próchnicy, potrzeba jeszcze zaniedbań higienicznych, braku odpowiedniej wiedzy pielęgnacyjnej i wyżej wymienionych.

ZALECENIA CZYLI JAK WYPRACOWAĆ CONSENSUS

• zaczynamy od siebie – rodzicu zadbaj o stan swojego uzębienia i higienę jamy ustnej
• dbamy o higienę jamy ustnej dziecka już od pierwszego zęba (oczyszczamy zęba, zęby, wały dziąsłowe po karmieniu i przed snem, a także w miarę możliwości po posiłkach nocnych jeśli takie są)
• ograniczanie karmienia przez butelkę (lepiej piersią)
• wprowadzanie w miarę możliwości w nocy wody (gaszenie pragnienia)
• przy rozszerzaniu diety rezygnacja z cukrów dodanych, zamiast soków owocowych świeże owoce i warzywa
• wprowadzanie pokarmów coraz mniej rozdrabnianych wraz z pojawianiem się coraz większej ilości zębów w jamie ustnej dziecka
• stosowanie pasty z fluorem
• to rodzic myje dziecku zęby, badania naukowe wykazały, że nawet sześciolatkowie nie mają wystarczających zdolności manualnych, by prawidłowo umyć zęby, więc tym bardziej nie podoła temu dwu – trzy latek
• regularne wizyty kontrolne u lekarza dentysty, stomatologa (pierwsza wizyta powinna się odbyć pomiędzy 6 a 12 miesiącem życia dziecka)

SKUTKI PRÓCHNICY U DZIECKA

• wczesne zniszczenie zębów mlecznych
• przejście próchnicy w zębach mlecznych na zęby stałe (próchnica jest choroba zakaźną)
• wady zgryzu
• brak zębów problemy w jedzeniu pokarmów stałych
• problemy w przybieraniu na wadze
• dolegliwości bólowe ze strony zębów powodują zaburzenia snu
• bakterie próchnicowe szerzące się na obieg całego organizmu- niekorzystny wpływ na leczenie ewentualnych chorób ogólnych u dziecka
• niekorzystny wpływ na rozwój społeczny dziecka (bo zaburzenia mowy, bo braki zębowe)
• obniżenie samooceny
• stres dziecka przy leczeniu próchnicy

Piśmiennictwo:

1. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej (PTSD), Sekcji Stomatologii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Oddziału Sojuszu dla Przyszłości Wolnej od Próchnicy (ACFF) i konsultanta krajowego w dziedzinie stomatologii dziecięcej dotyczące związku sposobu karmienia dziecka w 2. roku życia z próchnicą wczesnego dzieciństwa, Olczyk-Kowalczyk Dorota, Szczepańska Joanna, Postek-Stefańska Lidia, Borysewicz-Lewicka Maria, Mielnik-Błaszczak Maria, Marczuk-Kolada Grażyna, Jurczak Anna Emerich Katarzyna, Manowiec Joanna, Kaczmarek Urszula. Nowa Stomatologia, tom 22, nr 1, rok 2017, 45-52
2. Karmienie piersią a próchnica wczesnego dzieciństwa – systematyczny przegląd piśmiennictwa, Angelika Kobylińska,Piotr Rożniatowski,Dorota Olczak-Kowalczyk, PEDIATRIA POLSKA 92 (2017) 417-426
3. Stanowisko Centrum Nauki o Laktacji w sprawie karmienia piersią i mlekiem kobiecy w kontekście profilaktyki próchnicy wczesnodziecięcej Opracowanie: Lek. Dorota Bębenek, dr n. med. Magdalena Nehring-Gugulska, dr n. med. Monika Żukowska-Rubik Warszawa, marzec 2017

Źródła zdjęć: pexels.com